13 راهکار شیطان برای گمراه کردن انسان

با وجود این حقیقت که شیطان در عمل گمراه کردن انسان ها، محدودیت ها و ناتوانی هایی دارد که نداشتن استدلال و منطق از آن جمله است، توانمندی و استعدادهایی هم به اذن خدا در او وجود دارد که محورهای نفوذ  جهت القاء و اغوای او معروف هستند. 

ذیلاً به نمونه هایی از آن اشاره می شود که از همه مهتر میباشند 

 

۱- ایجاد وسوسه در انسان: شیطان از طریق القای شک و تردید در افکار و اعمال عقلانی و متمایل کردن افراد به خواهش های بی تعادل نفسانی، آنها را دچار وسوسه نموده و مقدمه انجام عمل خلاف را فراهم می آورد.

۲- زیبا جلوه دادن گناه انسان: شیطان با استفاده از تمایلات نفسانی جاذبه های مادی و غریزی اعمال را طوری در نظر افراد سست ایمان زیبا جلوه می دهد که حدود و حقوق فردی و اجتماعی و عقلانی عمل فراموش شده و فرد بدون احساس گناه، مرتکب خطا و اغوای شیطان می شود.

۳- انکار خدا توسط انسان های فریب خورده: انسان های مغرور و فریب خورده، چنان در خودشیفتگی و انانیت غوطه ور می شوند که خود را بی نیاز از رحمت و نعمات الهی تصور نموده، دست به طغیان و سرکشی می زنند و خود را در معرض نابودی و شکست قرار می دهند.

۴- توبه و استغفار را انکار کردن: فریب خوردگان بر اثر ناامیدی، که از القائات شیطان است، امکان جبران و بازگشت به سلامتی را انکار نموده، قدمی در راه اصلاح خود و دیگران برنمی دارند، زیرا امیدواری به توبه و استغفار از نشانه های ایمان و مقدمه نجات است.

۵- به تأخیر انداختن زمان توبه: وقتی آیه توبه نازل شد، شیطان بسیار ناامید و خشمگین شد و به فکر چاره افتاد. شیطان و دستیاران او با این امید خوشحال شدند که هم توبه کردن را از یاد مردم می بریم و هم زمان توبه را به تأخیر انداخته، فرصت توبه را به افراد نمی دهیم.

۶- فریب انسان ها با زبان زیبا: بسیاری از شیاطین و منافقین فریب خورده توسط شیطان، بدون اینکه عمل سالم و صالحی داشته باشند، چنان در بیان توانمند نشان می دهند که تعجب افراد ظاهربین را بر می انگیزند. و اساساً بیشتر اهل حرف و سخن هستند تا اهل عمل سالم.

۷- وعده جاودانگی به انسان محدود: شیطان به انسان که در نشئه روحانی باقی و جاویدان است، به دروغ وعده جاودانگی در دنیای محدود و موقت را می دهد و با آرزوهای فریبکارانه دنیایی، قیامت و حساب را از یاد او برده و او را به جاودانگی در جهنم مبتلا می کند.

 ۸- از بین بردن جاودانگی روح تخیل افراد: وهم و خیال اسلحه شیطان است و اگر خیال با عقل مهار نشود، رابطه انسان را از واقعیات و حقایق عالم، از جمله جاودانگی روح الهی به تباهی برده و او را اسیر دنیای نفسانی و بی اعتدال می کند.

۹- گذاشتن باطل در برابر حق: شیطان در برابر همه چیز حقیقی که اصل آن غیر قابل انکار است، موجودی خیالی و غیر واقعی و ضد حقیقت؛ یعنی، باطل را قرار داده و انسان های ظاهربین و بی فکر و بی استدلال را فریب می دهد و به تباهی می کشاند.

۱۰- کوچک و آسان نمایاندن گناهان بزرگ: شیطان برعکس انسان های ساده اندیش به خوبی میداند که گناه و انحراف، مانند دانه ای است که در وجود آدمی و نفس ضعیف او خانه کرده و به تدریج فرد را به تکرار کارهای خلاف عقل و دین ترغیب می نماید و بر همین اساس، ارتکاب گناهان کوچک را دروازه گناهان بزرگ به شمار می آورد.

۱۱- غفلت از قیامت با آرزوهای دراز دنیایی: از شیوه های شیطان برای فریب دادن انسان های غافل، این است که آرزوهای دراز را برای انسان ها مانند هدفی اساسی در آورده و عمر کوتاه انسان را در پی تحقق آرزوهای دراز به تباهی می کشاند و آینده محتوم و مهم؛ یعنی، روز قیامت را از یاد او می برد.

۱۲- ایجاد شک و تردید نسبت به حقایق: اولین قدم فریب و اغوای شیطان، ایجاد شک و تردید در انسان های ضعیف نسبت به حقایق می باشد؛ زیرا پس از سلب ایمان و یقین از انسان است که شیطان می تواند تمام فریب های خود را انجام دهد. اساساً باید توجه داشت که شیطان در انسان های مردد طمع می کند.

۱۳- شک درباره انبیاء: از دشمنی های بزرگ و فریب های شیطان این است که انسان های سطحی و ضعیف النفس را نسبت به حقانیت انبیای الهی دچار تردید می نماید. و برای این افراد فریب خورده، عقل آسیب پذیر و محدود و یا نیروهای ناشناخته و غیر واقعی را به عنوان منبع هدایت انسان ها معرفی می کند.

استمنا (خود ارضایی) در قرآن و حدیث

استمناء (خودارضائی)

از گناهان کبیره‌ای که بر آن وعده‌ عذاب داده شده، استمناء است و آن بیرون کردن منی خود است از راه غیر طبیعی، مانند مالیدن به دست یا سایر اعضاء خود یا به اعضاء دیگری غیر از همسر. در کتاب جواهرالکلام درآخر مبحث حدود می‌نویسد: هر کس به دستش یا عضو دیگرش استمناء کند، باید تعزیر شود. چون کار حرامی بلکه کبیره‌ای را مرتکب شده است.

چنانچه از حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ از حکم آن می‌پرسند. آن حضرت می‌فرماید: «گناه بزرگی است که خداوند در قرآن مجید از آن نهی فرموده است و استمناء کننده مثل این است که به خودش نکاح کرده و اگر کسی را که چنین کاری می‌کند، بشناسم، با او همخوراک نخواهم شد.» راوی حدیث می‌پرسد: از کجای قرآن حکم آن فهمیده می‌شود؟ فرمود: از آیه «هر کس با غیر از همسر و کنیزش شهوتش را دفع کند، ‌ایشان تجاوز کارانند» راوی پرسید: گناه زنا بزرگ‌تر است یا استمناء؟ حضرت فرمود: استمناء گناه بزرگی است.[۱] از امام ـ علیه السّلام ـ حکم استمناء را می‌پرسند،‌ درپاسخ فرمود: «از گناهان بزرگ و بسیار زشت است»[۲] و از حکم کسی که با حیوانی جمع شود، یا به وسیله مالیدن، شهوتش را دفع کند، پرسیدند، فرمود: «هر کس شهود خود را به این وسیله و مانند آن دفع کند در حکم زنا کردن است. یعنی با گناه زنا برابر می‌باشد.»[۳] حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «سه دسته‌اند که خداوند با ایشان سخن نمی‌گوید و به نظر رحمت به ایشان نمی‌نگرد و پاکشان نفرموده و برایشان عذاب دردناکی است: کسی که موی سفیدش را بکند (تا نمایش دهد که جوان است)، و کسی که به وسیله عضو خودش شهوتش را خارج کند، و کسی که با او لواط کرده شود.»[۴] رسول خدا ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «هر کس، که با دست شهوتش را بیرون کند ملعون است.»[۵] صاحب جواهر می‌فرماید: مستفاد از ادله، جواز استمناء با زوجه و کنیز است لیکن اولی ترک آن است و در مسالک نیز قریب به همین را ذکر فرموده، لیکن طریق احتیاط ترک آن است.

شیوع استمناء:

متأسفانه به واسطه مشکلات بی‌حد و حساب ازدواج و تجرد جوانان، به قرار مسموع، این مرض خانمانسوز و گناه کبیره شیوع فوق العاده پیدا کرده و دانسته یا ندانسته بسیاری از جوانان عزیز را به انواع و اقسام بیماری‌ها مبتلا می‌سازد. صرف نظر از عقوبت‌های اخروی که دارد، وظیفه‌ی پدرها و مادرها است که فرزندان خود را بیاگاهانند و مواظب جوانان خود باشند. و همچنین در مرتبه‌ی دوم، وظیفه‌ی دبیران و آموزگاران تعلیمات دینی و بهداشت است که جوانان را به عواقب وخیم روحی و جسمی این بلیه با خبر سازند.

در اینجا مقداری از مضرات استمناء را از کتاب «ناتوانی‌های جنسی» که مجموعه‌ای از نوشته‌های متخصصین فن است نقل می‌کنیم.[۶] مضرات جسمی و روحی استمناء: این عمل، مبتلایان را به ضعف قوای شهوانی دچار می‌کند، جبون و بی‌حال بار می‌آیند، شهامت و درستی از آنان سلب می‌شود. چه بسا اشخاصی هستند که در عنفوان جوانی در اثر مبتلا شدن به جلق، چنان دچار ضعف قوای روحی و جسمی می‌شوند که معتادین به تریاک و شیره، در مقابل آنان شیر نری به شمار می‌آیند. عمل غیر طبیعی جنسی یعنی استمناء یا جلق، از لحاظ روابط نزدیکی به حواس پنچ‌گانه دارد در درجه‌ی اول، در چشم و گوش اثر می‌گذارد. بدین معنی که «دید» چشم را ضعیف کرده و حس سامعه را نیز تا اندازه‌ی قابل توجهی از کار می‌اندازد. مبتلایان به جلق مخصوصاً آنهایی که از لحاظ جسمانی ضعیف می‌باشد، غالباً مگسی جلو چشم خود می‌بینند که به شدت آنها را ناراحت می‌کند. و حتی وقتی چشم‌های خود را می‌بندند باز نمی‌توانند از آسیب مگس در امان باشند و چون این عمل هر بار چند دقیقه ادامه پیدا می‌کند چشمشان سیاهی رفته و دچار سرگیجه می‌شوند و به زمین می‌افتند. همچنین به طور مداوم صدای ناهنجاری در گوش خود احساس می‌کنند که بسیار ناراحت کننده است. علاوه بر اینها تحلیل رفتن قوای جسمانی و روحانی، کم شدن خون، پریدگی رنگ، نقصان قوای حافظه، لاغری، ضعف و سستی زیاده از حد، بی اشتهایی، کج خلقی، عصبانیت، دوران سر، و هزاران آفت دیگر، از بیماری‌هایی است که گریبان مبتلایان به جلق را خواهد گرفت.

البته آنهایی که از لحاظ جسمی قوی هستند، ممکن است قدری دیرتر به این بیماری‌ها دچار شوند. ولی به هر حال عدم ابتلاء‌به آنها از محالات است و خواه ناخواه همه باید به چنین مصائبی گرفتار شوند.

از بدبختی‌های مبتلایان به جلق یکی این است که قوه‌ی اراده‌ی آنان به کلی مختل می‌گردد و لذا وقتی به عمل خود پی می‌برند،‌آن قدر اراده ندارند که به ترک کردن آن اقدام نمایند. پس اینکه می‌گوییم استمناء از لحاظ روحی نیز قوای انسان را فرسوده می‌کند، بی‌علت نیست. عمل استمناء، علاوه بر مضار جسمی، از لحاظ جنسی نیز شخص را فرسوده می‌کند. یعنی غدد مترشحه‌ی داخلی را از کار می‌اندازد از جمله‌ی این غدد، غده‌ی سازنده‌ی منی است که بر اثر جلق رفته رفته کوچک شده و به صورت نخودی در می‌آید و چون در آن صورت قادر به فعالیت و ساختن منی یا به قول عرب‌ها (ماء ‌الحیات) یعنی آب زندگانی نیست، شخص مبتلا برای همیشه از لذایذ جنسی محروم می‌گردد و اگر به این صورت از مردی نیفتاد، به طور قطع به صورت دیگری مانند سرعت انزال، کندی انزال، ‌سیلان منی، عدم نعوظ، نعوظ بی‌دوام و امثال اینها به ناتوانی جنسی مبتلا خواهد شد. چه بسا دیده یا شنیده شده که جوانان معتاد به جلق، در اندک مدتی دچار چنان حالتی گردید که به جای ادرار، خون از آنها خارج می‌شد.

باید دانست که اشخاصی که به این حالت دچار می‌شوند ولو در سنین جوانی باشند، خطر مرگ در انتظار آنها است. زیرا بدون احساس شهوانی و بدون اینکه لذتی ببرند بلا انقطاع منی از آنها دفع می‌گردد و همین امر باعث می‌شود که در حین راه رفتن دفعهً به زمین بخورند و از هوش بروند.

سری به تیمارستان تهران بزنید،‌از هر ده نفر دیوانه‌ای که در آنجا سکونت دارند نه نفر معتاد به جلق می‌باشند. یعنی بر اثر ابتلاء به استمناء کارشان به جنون کشیده و به گوشه‌ی تیمارستان افتاده‌اند. زیرا عمل مذموم و ناپسند جلق، در قوای دماغی تأثیر زیادی دارد و وقتی قوای دماغی شخص مختل شد، مسلم است که کارش به دیوانگی خواهد کشید بدون اغراق از هر ده نفر بیمار مسلولی که در آسایشگاه خوابیده‌اند، چهار نفر به علت ابتلاء به جلق، به این بیماری خطرناک دچار گردیده‌اند. اینها ادعا نیست بلکه حقیقتی است که علماء و دانشمندان با دهها سال تجربه، به درک آن موفق شده‌اند.[۷] دنیا امروز می‌گوید: خوب بخور، در هیچ امری افراط نکن، قوی باش تا بیمار نشوی. ولی معتادین به جلق، چون اشتهای خوب خوردن ندارند و در امور جنسی آن هم از راه غیر طبیعی افراط می‌کنند، ناچار ضعیفند. «و چون ضعیف هستند برای ابتلاء به هر نوع بیماری مستعد می‌باشند.»

به کرات دیده شده که بعضی از مبتلایان به جلق، بر اثر افراط در این عمل به یک نوع بیماری به نام جنون استمناء که شباهت زیادی به سادیسم دارد، مبتلا می‌شوند و آن وقت حتی با دیدن سگ و گربه هم به فکر استمناء می‌افتند و بلافاصله مشغول عمل می‌شوند. و چون هیچ مردی حتی پر شهوت‌ترین اشخاص نمی‌توانند بیش از پنج یا شش ماه از نیروی جنسی خود آن هم به صورتی که مورد بحث ما است بهره‌برداری کنند، لذا قوای تناسلی آنان به کلی از کار می‌افتد و یا به وضع دلخراشی به آغوش مرگ پناه می‌برند.[۸] ممکن است بعضی از اشخاص مبتلای به جلق که به علت قوی الجثه بودن و یا از لحاظ مبتدی بودن در این امر، تاکنون بیمار نشده و به مضار عمل ناپسند خود پی نبرده باشند، مطالبی را که ما در مضرات جلق نوشتیم، اغراق پنداشته و با خود بگویند اگر این طور است چرا ما تاکنون به این بیماری‌ها مبتلا نشده‌ایم؟.

در جواب این عده باید گفت: اگر امروز مضار جلق، گریبان شما را نگرفته علتش این است که قوی الجثه هستید و یا تازه شروع به کار کرده‌اید. والا چندی دیگر خواه ناخواه به سراغ شما نیز خواهد آمد. وانگهی ما ادعا نکرده‌ایم که هر کس یک هفته مبادرت به استمناء کرد، تمام بیماری‌های یکباره او را احاطه خواهند کرد. زیرا حالات اندرونی در اشخاص فرق می‌کند. مثلاً ممکن است یک نفر که برای مدتی مبادرت به جلق کرد، ‌در وهله‌ی اول فقط با سستی اعصاب، یا اختلال حس سامعه، یا ضعیف شدن حس باصره، یا سرگیچه مبتلا شود ولی بعداً سایر بیماری‌ها یک یک به سراغ او بیایند.

پس استمناء (جلق زدن)، هم از نظر شرعی و هم از نظر عرفی و به طور خلاصه من جمع الجهات، حرام و ناپسند است.

[1] . جواهر اللاحکام کتاب الحدود المسأله الثانیه من استمنی بیده او بغیرها من اعضائه غرر لانه فعل محرماً بل کبیره ففی خبر احمد بن عیسی سئل الصادق ـ علیه السّلام ـ عن الخضخضه فقال اثم عظیم قدنهی اله عنه فی کتابه و فاعله کناکح نفسه و لو علمت بمن یفعله ما اکلت معه فقال السائل بین لی یابن رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ من کتاب الله فیه فقال قول الله تعالی و من ابتغی وراء ذلک فاولئکم هم العادون و هو فما وراء ذلک فقال الرجل ای اکبر الزنا او هی فقال ـ علیه السّلام ـ هو ذنب عظیم (جواهر، ج۴۱، ص۵۴۷ و وسائل، ج۱۸، ص۵۷۵).

[۲] . سألته عن الخضخضه فقال هی من الفواحش (وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۶۷).

[۳] . و فی الموثق فی الرجل ینکح البهیمه او یدلک فقال ـ علیه السّلام ـ کل ما انزل الرجل مائه من هذا و شبهه فهو زنا (وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۶۵).

[۴] . ثلثه لا یکلمهم الله تعالی ولا ینظر الیهم ولا یزکیهم و لهم عذاب الیم الناتف شبیه و الناکح نفسه و المنکوح فی دبره (وسائل الشیعه، ج۱۴، ص۲۶۸).

[۵] . قال ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ ناکح الکف ملعون (نکاح مستدرک، ص۵۷۰).

[۶] . مجموعه‌ای از نوشته‌های دکتر استون ـ دکتر کینسی ـ دکتر هوفمان ـ پروفسور گوسولن ـ پروفسور باژه ـ دکتر پوردولسکی (کارشناسان امور جنسی).

[۷] . ناتوانی‌های جنسی، ص۴۸ .

[۸] . همان .

شهید دستغیب- گناهان کبیره ،ج۲

معنای هوس و هوای نفس

هوس یعنی چه؟

میل نفس و خواهش دل به کامرانی و شهوات را هوی و هوس نامند.

از نظر فلسفی نفس شانی از روح انسان است که مدیریت قوای نفسانی مانند شهوت و غضب، تن و جنبه های طبیعی انسان را به عهده دارد. باید دانست که در مدیریت نفسانی طبیعیت انسان، غرایز نقش به سزایی دارند و نفس با استفاده از غرایز است که کشور تن آدمی را اداره می کند. اما در اغلب موارد به دلیل افزون خواهی نیروهای نفسانی و تمایل به افراطی گری آدمی دچار شهوت و غضب مفرط و خواسته های افراطی در راستای کامیابی و لذت طلبی و راحت خواهی می شود، که به آن هوای نفس اطلاق می گردد.

از نظر قرآن کریم نفس دارای مراتبی است. پایین ترین مرتبه نفس به نفس اماره، یعنی نفسی که به بدی ها امر می کند، گفته می شود. در یک مرحله بالاتر و بعد از آن که شخص با خودسازی به مرتبه نفس لوامه، یعنی نفس ملامت گر می رسد، این نفس که همان وجدان اخلاقی انسان است، او را به خوبی ها امر می کند و از بدی ها با سرزنش کردن از درون باز می دارد.

در نتیجه این تعریف می توان گفت: هوا به معنای خواسته است و پیروی از هوای نفس؛ یعنی تبعیت از خواسته های افراطی نفس اماره.

هوای نفس از آن جهت مذموم است که زمینه ساز انواعی از انحرافات عملی و اخلاقی و اجتماعی و حتی پدید آمدن بیماری های روانی و بدنی برای انسان می شود و آدمی را به وادی گمراهی و ظلم و گناه و خروج از ربقه انسانیت و ایمان سوق می دهد.

از دیدگاه لغویین هوی در میل های مذموم و ممدوح هر دو به کار می رود اما در قرآن بیشتر در خواهش های مذموم به کار می رود. (سید علی اکبر قرشی، قاموس قرآن، نشر دار الکتب الاسلامیه، ج ۷، ص ۱۷۱) «وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا؛ و هوسهاى کسانى را که آیات ما را تکذیب کردند پیروى مکن». (سوره انعام، آیه ۱۵۰)

می توان گفت: هوای نفس به هر عمل و رفتار، ظاهری و باطنی گفته میشود که در جهت مخالف خواسته و اراده خداوند متعال باشد. غفلت ازیاد خدا، فراموش کردن نعمتها، نیکیها، حکومت واقتدار الهی و پیروی از شیطان و شیطان صفتان، افراد و تفریط در اعمال و رفتار، برخی از مصادیق پیروی از هوای نفس میباشد. خداوند متعال در سوره کهف با اشاره به این نکته میفرماید: وَ لا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَ اتّبَعَ هَواهُ وَ کانَ اَمْرُهُ فُرُطاً; } ای رسول ما! از کسانی که قلبشان را از یاد خود غافل ساختیم اطاعت مکن ؛ همانها که از هوای نفس پیروی میکردند و کارهایشان از روی افراط و تفریط است.

در قرآن پیروی از هوی نفس مورد نکوهش و مذمت قرار گرفته است و کسانی که از هوی و هوس پیروی نمی کنند مورد ستایش و تشویق پروردگار متعال قرار گرفته اند: «وَ أَمّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوى‏* فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِیَ الْمَأْوى‏؛ و اما کسى که از ایستادن در برابر پروردگارش هراسید و نفس خود را از هوس باز داشت. پس جایگاه او همان بهشت است». (سوره نازعات، آیه ۴۱)؛ (بهاء الدین خرمشاهی، دانشنامه قرآن، انتشارات دوستان، ج ۲، ص ۲۳۵۸)

در روایات اهل بیت (ع) نیز روایات متعددی پیرامون خطر هوی نفس و لزوم مخالفت با هوس ها وارد شده است از جمله در روایتی از حضرت علی (ع) نقل شده: «ان طاعه النفس و متابعه اهویتها اس کل محنه و رأس کل غوایه؛ فرمانبری از نفس و پیروی از هوس های آن، شالوده هر رنج و سرچشمه هر گمراهی است».

و در روایت دیگری آمده: «ملاک الدین مخالفه الهوی؛ اساس دین، مخالفت با هوای نفس است».(امام علی علیه السلام) و نیز فرموده: «ایاکم و غلبه الشهوات علی قلوبکم فان بدایتها ملکه و نهایتها هلکه؛ زنهار از چیره آمدن شهوت ها بر دل هایتان، زیرا که آغاز آن ها بندگی است و انجامشان نابودی». و فرمود: «مبادا هوس بر شما چیره آید، زیرا که آغاز آن فتنه و گمراهی است و فرجامش رنج». (محمدی ری شهری، میزان الحکمه، ترجمه حمید رضا شیخی، نشر دار الحدیث، ج ۱۴، ص ۶۶۹۰، ح ۲۱۳۶۵/ ۲۱۴۰۸/۲۱۴۳۵)

شهوت و افراطی گری در خوردن، سخن گفتن، خوابیدن، نگاه کردن به نامحرم، شهوت جنسی، خشم و عصبانیت بی مورد و لذت طلبی مفرط از مواردی است که باید با آن مبارزه کرد. برای مطالعه بیشتر به کتاب های اخلاقی و روایی رجوع شود.

منابع اصلی اخلاق اسلامی:

-راه روشن, ترجمه مهجه البیضاء فیض کاشانی

– اخلاق اسلامی, ترجمه جامع السعادات ملا مهدی نراقی

– معراج السعاده، ملا احمد نراقی

– نقطه های آغاز در اخلاق عملی آیت الله مهدوی کنی

– اخلاق در قرآن (۳ جلد) مصباح یزدی

منابع بیشتر:

– خودشناسی برای خودسازی، مصباح یزدی

– تهذیب نفس، ابراهیم امینی

– مقالات استاد محمد شجاعی

– خودسازى، شهید باهنر

– خودسازى، محمد یزدى

– جهاد با نفس، ج ۳، حسین مظاهرى

استحمام و توصیه های مربوط به حمام کردن

استحمام یا حمام کردن برای شستشوی موهای سر و پوست بدن یکی از الزامات برای رعایت بهداشت فردی می‌باشد که رعایت نکاتی قبل از استحمام، در حین استحمام و بعد از آن برای سلامتی یا شستشوی بهتر لازم است که بسته به مزاج هر فرد یکسری از این اعمال متفاوت هستند ولی از دستورات کلی که در این خصوص می‌توان ذکر نمود، موارد ذیل توصیه می‌شود:

.

نکات و توصیه‌های مربوط به قبل از استحمام و محیط حمام:

1) بعد از هضم غذا به حمام بروید، یعنی با معده سبک، گرسنه رفتن باعث ضعف و با شکم پر حمام رفتن باعث، فساد غذا می‌شود.

2) استحمام در حالت ناشتا ضرر دارد و حتی برای افرادی که می‌خواهند غسل کنند توصیه می‌شود با خوردن مقداری عسل از ناشتایی دربیایند. حمام با شکم خالی باعث ضعف کلی بدن می‌شود.

3) افرادی که پوست سالمی دارند، قبل از حمام روغن مالی و تدابیر خاص نمی‌خواهند.

4) مطمئن باشید تا آب و محیط حمام گرم باشد.  البته افراد گرم مزاج، حمامشان باید مقداری سبک‌تر و دمای آن متعادل‌تر باشد.

نکات و توصیه‌های مربوط به نحوه استحمام:

1) واجبی یا نوره را باید روی پوست خشک بگذارید، یعنی قبل از خیس شدن بدن و به غیر از سر و صورت، می‌توانیم در تمامی بدن استفاده کنیم. قرار دادن نوره روی پوست خیس، باعث سوزاندن پوست می‌شود.

قبل از خیس کردن پوست در حمام باید پودر نوره را با مقداری آب گرم مخلوط کرده و روی پوست بگذارید و نباید مدت طولانی روی پوست باشد و  مدت زمانی که مو به راحتی کنده می‌شود، بسته به پوست افراد کفایت می‌کند که حدود ده دقیقه می‌باشد.

طبع واجبی شدیداً گرم و خشک است لذا افرادی که دارای طبع به شدت گرم و خشک هستند (غلبه شدید صفرا) و پوستشان گرم و خشک است ممکن است بعد از استفاده از واجبی مخصوصاً در بار اول شاهد زدن جوش‌های ریز باشند که طبیعی است و باید موضع را چرب نمایند تا جوش‌ها از بین بروند، ضمناً توصیه می‌شود مدت کمتری واجبی را روی پوستشان بگذارند.

ضمناً واجبی را به غیر از سر و صورت برای تمام پوست بدن می‌توانید استفاده نمایید.

2) برای کیسه‌کشی ابتدا لازم است بدن زیر آب گرم و بخارهای حاصل از آن برای مدتی طولانی خیس بخورد و سپس با استفاده از روشور خانگی و کیسه پشمی، کیسه کشیده شود و چرک روی پوست قبل از تماس با صابون از پوست جدا گردد.

کشیدن روشور و کیسه پشمی به پوست صورت باید به طور نرم و آرام و هفته‌ای یک بار در حمام گرم انجام شود.

3) بعد از کیسه‌کشی، با صابون مورد تایید مانند صابون قهوه‌ای یا صابون زیتون به صورت نشسته، یکی دو بار موی سر را بشویید، برای اینکار به صورت ماساژ معمولی با کف دستهایتان، صابون را به سرتان بمالید و از چنگ انداختن خودداری کنید و به هیچ وجه از شامپو استفاده نکنید.

برای بدن نیز صابون را غیر مستقیم استفاده کنید و آنرا به لیف پشمی بمالید و لیف را به بدن بکشید، ضمناً از لیف زبر استفاده نشود و کف صابون برای طولانی مدت روی بدن نماند.

صورت را می‌توانید روزانه با آب خالی و به صورت هفتگی با لیف و کف صابون زیتون یا قهوه‌ای بشویید.

لازم به ذکر است، صابون قهوه‌ای با صابون زیتون کارایی متفاوتی دارند. صابون قهوه‌ای برای افرادی که ریزش مو دارند و یا دارای موهای چرب هستند، مناسب است و صابون زیتون برای موهای معمولی و خشک بهتر است.

4) در استفاده از سنگ‌پا، هیچ گاه صابون را به سنگ‌پا نکشید چرا که با این کار تکه‌هایی از صابون لای سوراخ‌های سنگ‌پا می‌ماند و ممکن است باعث ایجاد آلودگی شود، برای استفاده از سنگ‌پا، باید ابتدا کف ایجاد شده از صابون را به کف پا بمالید، سپس سنگ‌پا را به کف پا بکشید.

5) گل سرشور مو را نرم نرم می‌کند و دقیقاً مانند نرم‌کننده‌های شیمیایی و بلکه بهتر کارایی دارد.

بعد از استحمام و پایان حمام، قبل از خروج، مقداری گل سرشور را خیس کرده و روی سر بمالید و بعد از چند دقیقه سر را بشوید بدون اینکه بعد از آن صابون به سر بزنید و خارج شوید. با اینکار موها خیلی خوش فرم می‌ایستد.

6) در صورت نیاز به لایه‌برداری از شیر ترشیده تازه استفاده شود. (قبل از حمام به پوست مالیده و ماساژ ملایم داده و حدود 10 دقیقه بعد شسته و سپس حمام نمایید.)

نکات و توصیه‌های مربوط به بعد از استحمام:

1) قبل از خروج از حمام، کمتر از یک دقیقه آب سرد را روی پایتان بریزید. (مچ پا به پایین)

2) بدنتان را یکباره سرد نکنید و به سرعت در معرض هوای سرد قرار نگیرید. حتی بلافاصله پس از شستشوی بدن خود را در معرض جریان هوا قرار ندهید.

3) پس از استحمام بدن خود را با حوله، خوب خشک نموده و حوله را با خشونت به پوست نمالید.

4) بلافاصله فعالیت نکنید، بلکه مدتی بنشینید.

5) علیرغم اینکه احساس عطش دارید ولی به مدت 30 الی 60 دقیقه آب نخورید و اجازه بدهید حرارت حاصل از استحمام فروکش کند. اگر خیلی تشنه شدید، مقداری آب ولرم را کمی با عسل شیرین کنید و آنرا مزه مزه نمایید و بیرون بریزید یا اینکه جرعه جرعه میل کنید.

6) بلافاصله لباس نپوشید و مدتی حوله به تن داشته باشید، چرا که افراد مخصوصاً با طبع تر، بدنشان بعد از استحمام رطوبتی دفع می‌کند که جذب حوله می‌شود و اگر لباس به تن داشته باشند، باعث خیس شدن آن می‌گردد.

7) سرتان را کاملاً خشک کنید و با کلاه یا دستار سرتان را ببندید، حتی اگر در جای گرم و زیر آفتاب هستید و در این زمینه روایت شده که اهل‌بیت علیهم‌السلام چنین عمل می‌کردند. سشوار اگر حرارت آن خیلی شدید و به ریشه مو نزدیک نباشد که باعث سوزاندن ریشه مو شود، مشکلی ندارد مخصوصاً برای افرادی که طبیعت سرد دارند یا سرشان سرد است.

8) افرادی که گرمی و خشکی دارند یا سردی و خشکی دارند، عمدتاً بعد از حمام پوستشان خشک‌تر می‌شود که توصیه می‌شود، روغن‌مالی کنند. افراد با طبع گرم و خشک با روغن بنفشه و افراد با طبع سرد و خشک با روغن بادام شیرین یا زیتون روغن مالی کنند. مخصوصاً قسمتهایی از پوست بدن که بیشتر در معرض خشکی است، مانند سر و صورت و گردن و دست و پا.

تذکر:
- کسی که دارای لاغری مفرط است یا می‌خواهد چاق شود، هرگز ناشتا استحمام نکند.

- استحمام هفته‌ای یکبار توصیه می‌شود.

- استحمام با دوش گرفتن سریع جهت غسل و  ... متفاوت است و مدت آن طولانی‌تر است.

- فقط یکبار در هفته حمام طولانی کفایت می‌کند و نباید مکرراً حمام رفتن شما طولانی باشد.

- بهتر است استحمام در شب انجام شود به ویژه برای اطفال.

صحبت های دکتر روازاده پیرامون فواید حجامت

حجامت:

حکمای بزرگ طب‌سنتی مانند رازی، بوعلی، جرجانی و ... حجامت را به عنوان ابزار قدرتمند و محوری پیشگیری، در بیماریها و درمان آنها معرفی کرده‌اند و هم اکنون در ٤١ کشور جهان به رسمیت شناخته شده و درحال انجام و در دست مطالعه و پژوهش می‌باشد. در ایران  حجامت جایگاهی ویژه در فرهنگ مردم داشته و به عنوان سنتی مؤکد جزء اعتقادات آنها بوده است.

حجامت در واقع اعمال یک استرس فوری به سیستم ساکن دفاع عمومی بدن است تا آن را بر علیه کلیه عوامل درونی و بیرونی هوشیار و فعال نماید.

بیشترین کاربرد حجامت در بُعد پیشگیری است و با مکانیسمهای مختلفی از جمله تنظیم سیستم ایمنی، تنظیم ترکیبات شیمیایی و هورمونی خون و تنظیم سیستم اعصاب خودکار بدن از ابتلا به انواع بیماریها پیشگیری می‌کند. علاوه بر این حجامت کاربردهای درمانی نیز دارد به نحوی که در درمان برخی بیماریها مانند سردردهای عصبی و میگرنی، چربی، قند و اوره خون، سنگهای کلیوی و کیسه صفرا موثر است.

به وسیله حجامت خونهای آلوده و غیر قابل استفاده (مانند روغن سوخته وسایل نقلیه) از بدن خارج می‌شود. این خونها به مرور زمان در پشت و برخی دیگر از نقاط بدن جمع شده و در فرصتهای مناسب به تدریج توسط بدن خارج می‌شود اما عملکرد بدن در این زمینه بسیار کند است به گونه‌ای که به مرور زمان بر تراکم این خونهای آلوده افزوده می‌شود و سلامتی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

حجامت طبیعت مدبره را که روحی هوشمند در بدن ما است و بدن ما را به طرف تعادل سوق می‌دهد، تنظیم می‌کند و انحراف آن را می‌گیرد . طبیعت مدبره، باعث می‌گردد مثلاً وقتی صفرا در  بدن فرد بالا می‌رود، افراد دوست دارند ناخودآگاه مواد با طبع سرد مانند ترشیجات بخورند. فردی که اصول تغذیه را رعایت می‌کند این طبیعت مدبره در بدن او هوشمند و تنظیم است، چنین افرادی برخی مواقع دوست دارند چیزی را بخورند یا کاری را بکنند و باید آن را  انجام دهند که به نفعشان است مثلاً صفراوی‌ها در تابستان دوست دارند خنکی بخورند و بلغمی‌ها در زمستان با خوردن یک قاشق ماست احساس ناخرسندی می‌کنند، ولی اگر تغذیه ناسالم شد، به مرور زمان این طبیعت مدبره منحرف شده و درست عمل نمی‌کند و خود را به ناچار با این روشهای غلط تغذیه و زندگی هماهنگ می‌کند مانند وجدان که در صورت ارتکاب مکرر اعمال نادرست، به مرور در بدن تضعیف می‌گردد.

دلایل کاملاً علمی حجامت:

کبد خونی را که دارای رطوبت است به کلیه می‌فرستد و در آنجا رطوبت خون گرفته می‌شود . کبد لعاب معده را به کیسه صفرا می‌فرستد و سلولهای پیر و مرده را همراه با سموم به سمت طحال روانه می‌کند . ( یادتون باشه عمر سلولهای انسان 30 روز می‌باشد و عمر سلول حیوانات 3 ماه به همین جهت حیوانات زودتر رشد می‌کنند ) وقتی کبد خون فاسد را به طحال می‌فرستد . طحال هم یک رگ ورودی و یک رگ خروجی دارد که به روده بزرگ ریخته می‌شود و خون فاسد از طریق روده بزرگ دفع می‌شود.

کبد که یک رگ آن به طحال متصل است رگ دیگری دارد که هنگام پر شدن طحال . اضافه این خون را توسط همان رگ که فیلتر نام دارد به پشت قلب (میان دو تا کتف و پس گردن و کمر) می‌فرستد و در آنجا دو روز می‌ماند و دوباره این خون به کبد برمی‌گردد و کبد آن را با گردش خون به طحال پس خواهد داد.

وقتی طحال ضعیف می‌شود خون بیشتری را به فیلتر می‌فرستد و زمانی که فیلتر بیش از حد پر شد این خون فاسد در بدن پخش می‌شود و در برخی نواحی و رگها رسوب می‌کند و درد و ناراحتی مثل قولنج ، درد کتف ، گردن و سردرد و آرتروز و ... موجب می‌شود.

هنگامی که بین دو تا کتف را حجامت می‌کنند این فیلتر سبک می‌شود و در تصفیه خون به طحال کمک می‌کند.دلایل کاملاً علمی حجامت:

کبد خونی را که دارای رطوبت است به کلیه می‌فرستد و در آنجا رطوبت خون گرفته می‌شود . کبد لعاب معده را به کیسه صفرا می‌فرستد و سلولهای پیر و مرده را همراه با سموم به سمت طحال روانه می‌کند . ( یادتون باشه عمر سلولهای انسان 30 روز می‌باشد و عمر سلول حیوانات 3 ماه به همین جهت حیوانات زودتر رشد می‌کنند ) وقتی کبد خون فاسد را به طحال می‌فرستد . طحال هم یک رگ ورودی و یک رگ خروجی دارد که به روده بزرگ ریخته می‌شود و خون فاسد از طریق روده بزرگ دفع می‌شود.

کبد که یک رگ آن به طحال متصل است رگ دیگری دارد که هنگام پر شدن طحال . اضافه این خون را توسط همان رگ که فیلتر نام دارد به پشت قلب (میان دو تا کتف و پس گردن و کمر) می‌فرستد و در آنجا دو روز می‌ماند و دوباره این خون به کبد برمی‌گردد و کبد آن را با گردش خون به طحال پس خواهد داد.

وقتی طحال ضعیف می‌شود خون بیشتری را به فیلتر می‌فرستد و زمانی که فیلتر بیش از حد پر شد این خون فاسد در بدن پخش می‌شود و در برخی نواحی و رگها رسوب می‌کند و درد و ناراحتی مثل قولنج ، درد کتف ، گردن و سردرد و آرتروز و ... موجب می‌شود.

هنگامی که بین دو تا کتف را حجامت می‌کنند این فیلتر سبک می‌شود و در تصفیه خون به طحال کمک می‌کند.

روش حجامت:

حجامت انواع مختلفی دارد که محل و روش انجام آن متفاوت است ولی آنچه در این قسمت بیان شده است در خصوص حجامت عام می‌باشد که به طور معمول مطرح بوده و انجام می‌شود.

محل حجامت عام بین دو کتف است. ابتدا بوسیله لیوان مکش مخصوص، خونهای آلوده در نقطه خاصی جمع می‌شود و سپس توسط تیغ چند خراش سطحی ایجاد می‌شود. این کار درد بسیار مختصری دارد. سپس خونهای آلوده وارد لیوان شده و دور ریخته می‌شود. در انجام حجامت باید از لیوان و تیغ حجامت یکبار مصرف استفاده شود. متأسفانه غالب حجامت‌هایی که در درمانگاه‌ها و مطب پزشکان انجام می‌شود ناصحیح است و مورد تأیید نمی‌باشد . برای انجام حجامت به روش صحیح می‌توانید به نمایندگی دکتر روازاده در مشهد – نمایندگی ثامن‌الحجج(ع)مراجعه فرمایید.